نشریه معماری سبز
پیاپی 31 (زمستان 1401)

اغلب نظریه پردازان حوزه ی معماری باور دارند که توجه به عناصر اثرگذار در جذب مخاطب و افزایش حضور پذیری در معماری داخلی، میتواند عاملی در افزایش موفقیت طرح معماری باشد. بنابراین، هدف از این پژوهش بررسی این عناصر و اثرات آنان است. همانگونه که میدانیم موزه ها یادآور میراث یک فرهنگ، یک جامعه و یک خطه ی جغرافیایی می باشند و وسیله ای هستند که ارزشمندی و قدمت فرهنگی و تاریخی آن مردم و منطقه را یادآور بشود. زنده نگاه داشتن موزه ها علاوه بر اثرات مثبت فرهنگی و اجتماعی و حتی اقتصادی عاملی موثر در جذب گردشگران خواهد بود. از این رو، در تحقیق حاضر، بررسی موزه ی شهر رشت به عنوان نمونه ی مطالعاتی انتخاب شد. با فرض این امر که مولفه ی تنوع کاربری، میتوانند در افزایش حضور پذیری موثر باشند و با تایید نمودن این فرضیه با استفاده از روش تحقیق زمینه ای دریافتیم که با لحاظ نمودن آن در بازطراحی داخلی موزه ها میتوانیم به هدف اصلی پژوهش که جذب مخاطب و تداوم حضور آنهاست، و نتیجتا به پدید آوردن احساس تعلق خاطر به وسیله ی ایجاد خاطره، دست یابیم. این پژوهش تاکید بر آن دارد که اختلاط کاربری در معماری داخلی یک موزه تاثیر بسیار مهم و مشخصی در میزان جذب افراد و تمایل هرچه بیشتر آنان به بازدید و حضور بیشتر را دارد.

با افزایش روز افزون جمعیت و پیشرفت جوامع بشری، آلودگی زیست محیطی ناشی از سوختهای فسیلی و نیاز حیاتی انسان به منابع انرژی امروزه کشورها در تلاش اند تا به بهترین نحو از انرژی های تجدیدپذیر یا انرژی های نو استفاده کنند. انرژی های نو شامل انرژی خورشیدی، انرژی بادی، انرژی امواج دریا و انرژی زمین گرمایی می باشد که به کارگیری آنها باعث صرفه جویی و بهینه سازی مصرف انرژی می شود. کشور ایران جزو ده کشور اول منتشرکننده دی اکسید کربن و مصرف انرژی می باشد که بیشترین میزان مصرف انرژی آن در بخش ساختمان است. با توجه به رو به اتمام بودن انرژی های تجدیدپذیر و کاهش مصرف انرژی و همچنین امکان استفاده از این انرژی ها برای آیندگان، از این رو هدف از نوشتن این مقاله معرفی انواع انرژی های نو و تاثیر آن بر کاهش مصرف انرژی در مناطق گرمسیر می باشد و روش تحقیق در این مقاله به صورت توصیفی و جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای بوده است.

مجموعه های فرهنگی و همایشی به عنوان فضاهای جمعی همواره محلی جهت تعاملات مردم و جوامع انسانی بوده اند و لذا نیاز به نگاه ویژه در طراحی آنها می تواند در نقش تعامل مردمی و طراحی عام پسند تاثیرگذار باشد. یکی از معضلات معماری امروز مجموعه های فرهنگی و همایشی ساختار های بیشتر عملکردی و کارکردی فضاها بوده که بیشتر جنبه خدمات فضایی در آنها مطرح است و به جنبه های معماری ایرانی و اسلامی و بعد هویتی این مجموعه ها در طراحی توجه چندانی طی سالیان گذشته نشده است. لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی نگرش های موثر در طراحی مجموعه های فرهنگی همایشی از بعد کالبدی و محیطی می باشد. سوال اصلی تحقیق بدین گونه است که؛ مولفه های موثر در طراحی مجموعه های فرهنگی همایشی کدامند؟ روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی و با استفاده از مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و بررسی نمونه های موردی در استخراج نتایج می باشد. نتایج تحقیق بدین گونه است که معماری در نگاه تعامل و پیوند فرهنگی از نظر الگوهای درونی و مفهومی معماری ایرانی اسلامی)شامل پیام ها، معانی و رمزها(، توجه به طبیعت و همچنین همخوانی کامل با زمینه فرهنگی محدوده مورد مطالعه در طراحی مجموعه های فرهنگی و همایشی نقش موثری دارد.

مجموعه فضاهای گردشگری فرهنگی)دلگشا(با نگرش باغ ایرانی در فضای شهری، شناساندن سیر تحول تاریخ، فرهنگ و گردشگری، و همچنین جهتگیری نسبت به روش صحیح و اصولی در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از طراحی مجموعه، استفاده از فضاهای گردشگری فرهنگی و توجه به باغ ایرانی است. برای رسیدن به این هدف ابتدا مبانی و مفاهیم گردشگری، فرهنگ و همچنین نگرش باغ ایرانی در فضاهای شهری مورد بررسی قرار داده شده است. بدیهی است، در روند طراحی، توجه خاص به ملاحظات دید و منظر و طراحی فرم و ویژگیهای سایت انتخابی برای رسیدن به بهترین دیدها و مناسبترین احجام مورد مطالعه قرار گرفته است. در این پروژه تلاش شده تا سیستم حرکتی به نحوی طراحی شود که دسترسی مستقیم و بلاواسطه به هریک از کاربری ها امکان پذیر باشد و درعین حال، مراجعان هر یک از کاربری ها، در مسیر رسیده به فضای مورد نظر امکان استفاده و ورود به فضاهای دیگر را هم دارا باشند. از لحاظ فضای بصری نیز این فضاها به نحوی طراحی شده اند که مشاهده و تجربه بصری فضاهای مختلف مجموعه از مبدا هر یک از این فضاها، امکان پذیر است.

افزایش سریع جمعیت شهرهای ایران به خصوص شهرهای بزرگ موجب افزایش تقاضا برای خدمات و رفاه اجتماعی شده است. و این امر به دلیل نبود نظام مدون و دقیق برنامه ریزی در اکثر شهرهای ایران مشکلات فراوانی را به وجود آورده است که از مهمترین آنها کاهش سرانه خدمات فضاهای سبز شهری میباشد. مکانهای سبز یکی از کاربری های اساسی است که تخصیص فضا به این کاربری از موضوعات مهم برنامه ریزان و برنامه ریزی شهری می باشد. به دلیل حساسیت این کاربری و ارتباط مستقیم آن با خانواده ها، نحوه تخصیص فضا برای این کاربری، از اهمیت زیادی برخوردار است. روش تحقیق بر اساس تحلیلی و توصیفی و با تاکید بر جنبه کاربردی و مطالعات میدنی آن، سعی در ارایه الگوی مناسب توزیع بهینه فضای سبز منطقه بر اساس ضوابط مکانیابی و نیازهای جمعیتی دارد. در این راستا برای جبران کمبود در زمینه زیست محیطی، باید ارزشهای زمین منطقه برای ایجاد فضای سبز، مورد ارزش یابی قرار گیرد، برای این منظور باید از معیارهای نزدیکی به مراکز مسکونی، به مراکز آموزشی، فرهنگی، تجاری، بهداشتی و تاسیسات و تجهیزات شهری استفاده شود. سرانه فضای سبز خوی رشد به نسبت مناسبی داشته و سرانه فضای سبز این شهر از 1/5 متر مربع به 5/5 مترمربع افزایش یافته ولی هنوز فاصله زیادی با سرانه و استانداردهای ملی، بین المللی و سرانه پیشنهادی طرح های جامع و تفصیلی شهر دارد. میتوان از بررسی فضاهای سبز شهری احداث شده در نوار سبز شهری و بقیه نقاط در سطح شهر و مکان یابی بهینه آن که باعث توسعه پایداری شهری شده و مکانی برای پر کردن اوقات فراغت شهروندان می باشد، نهایت استفاده بهینه را انجام داد